چه جامعهای را میتوان مدرن گفت؟ جامعه مدرن چه ویژگی هائی دارد؟ حداقل برای پاسخ به این سوال جامعه شناسان سه گونه پاسخ به ما دادهاند. پاسخ مارکسی، پاسخ وبری و پاسخ دورکیمی. در سنت مارکسی، جامعه جدید با شیوه تولید آن مشخص میشود. نظام کارخانهای، شیوه تولید سرمایه داری و درگیری های بین دو نیروی بورژوا و پرولتر نشان دهنده وجود یا عدم وجود جامعه مدرن است. در این مختصر نمیتوان بحث کرد که چرا مارکس جامعه مدرن را به جامعه سرمایه داری تقلیل داده است. پاسخ وبری به نظر میرسد بیشتر بعدی فرهنگی دارد تا اقتصادی. جامعه جدید با عقلانیت ابزاری، علم تجربی و وجود نظامهای بورکراتیک شناخته میگردد. آنچه در نظر وبر حائز اهمیت است نوع عقلانیتی است که در غرب پدید آمده است و انچه در نگاه مارکس مهم به نظر میرسد نوع شیوه تولید بورژوازی است.
اما در پاسخ سوم نوع حقوق و نوع مناسبات عناصر جامعه است که از سر تفاوت کنار یکدیگر سازمان یافته اند.به نظر دورکیم جامعه مدرن دربرگیرنده عناصر متمایز اما وابستهای است که به نحوی ارگانیک گرد هم آمده اند. اکنون قبل از اینکه به بسط این دیدگاه بپردازیم یکبار دیگر می پرسیم که اگر جامعه ما جامعه مدرن است به کدام یک از این سه قابل توضیح است؟آیا میتوان از نوعی نظام مبتنی بر سرمایهداری در ایران بعد از عصر پهلوی سخن گفت؟آیا عقلانیت ابزاری و نظامهای بورکراتیک در ایران پدید آمده است؟ و بالاخره آیا میتوان گفت که ایران دارای نوعی سیستم متمایز از هم است به گونهای که در نتیجه تفکیک کارکردی و تمایز یابی از هم منفک شده باشند و به نحوی ارگانیک مجددا با هم پیوند یافته باشند؟ اگر به هیچ یک از این سه طریق نتوانستیم توضیح دهیم که ما جامعه مدرن داریم آیا راهی دیگر میتوان یافت؟آیا نظریه های کلاسیک برای مولفه های جامعه مدرن مطلبی را جا انداختهاند، نکتهای که شاید ما با آن مفهوم بتوانیم از جامعه ایرانی را توصیح دهیم.
ويژگيهاي يك جامعه مدرن...
ما را در سایت ويژگيهاي يك جامعه مدرن دنبال می کنید
برچسب : نویسنده : modernsociology بازدید : 156 تاريخ : يکشنبه 18 تير 1396 ساعت: 5:36